چرا " tele" ،"اe" شد

 

1- پیدایش " تله کمونی کاسیون"(Telecommunication)

اتحادیه بین المللی مخابرات در سال1923 میلادی برابر با سال 1311 هجری خورشیدی، در آتلانتای ایالات متحده ، تجدید ساختار یافت. در این تجدید ساختار، شماری از سازمان های استاندارد سازی و تعدادی از سازمان های مشورتی که تا آن زمان حاضر نبودند زیر چتر اتحادیه بین المللی تگلراف ، ( نام پیشینITU)، قرار بگیرند، با " اختراع" اصطلاح نوظهور" تله کمونی کاسیون" (Telecommunication) و نشاندن آن به جای " تلگراف" در نام جدید اتحادیه ، حاضر شدند، به جدایی چندین ساله ی خویش خاتمه داده و به ادغام درITU تن در دهند . زیرا اتحادیه ی بین المللی تلگراف ، قدیمی ترین و پر آوازه ترین سازمانی بود که شصت و هفت سال پیش ، از 1932، یعنی در سال 1865( در روز 17 می  برابر با27 اردیبهشت) در ژنو سوئیس تاسیس شده بود ؛ اما سازمان هایی نظیرCCITT وCCIR تنها دوازذه سال پیش ، از 1932 به وجود آمده بودند . با رایج شدن اصطلاح جدید" تله کمونی کاسیون " تمام انواع و مصادیق ارتباطات الکتریکی، مانند تلگراف ، تلفن ،  تله کپی( پدر بزرگ دورنگار یا فاکس فعلی) و تلویزیون که همگی دارای پیشوند " تله" بودند به وحدت مفهومی رسیدند و در دل یک حوزه ی علمی -  فنی ( یعنی همان" تله کمونی کاسیون") ادغام شدند. دو سال بعد، یعنی در سال 1313 خورشیدی برابر با 1934 میلادی ، فرهنگستان ادب در ایران تاسیس شد. فرهنگ ناظم الاطباء نفیسی ، نخستین فرهنگی است که اصطلاح"مخابرات" را به عنوان رسته یی نظامی در درون قشون( و" ارتش" فعلی) معرفی می کند. البته همین رسته ، در روزگار ما، به لحاظ قرابت الکترونیک با مخابرات به
" مخوال"( ترکیبی از مخابرات و الکترونیک) تبدیل شده است، برای مثال:" فرماندهی مخوال"! در هر صورت، به مرور زمان، ایرانیان، مخابرات را معادل" تله کمونی کاسیون" گرفتند ولی اعراب" اتصالات" را معادل آن اختیار کردند و هنوز نیز- هم به مخابرات ما ، و هم به ارتباطات ما ( یعنی به دو اصطلاحی که ما فارسی زبانان به کار می بریم) تنها و تنها،
" اتصالات" می گویند. در ضمن اعراب ، سازمان های جاسوسی، اطلاعاتی و ضد اطلاعاتی خود را با " استخبارات" و
" مخابرات" نام گذاری کردند و مترادف و معادل گرفتند . به هرحال از 1313 تا کنون ( یا از 1934 تا این زمان ) ، پیشوند تله در ابتدای هر اصطلاح فرنگی، اشاره به خدمتی مخابراتی یا دستگاهی مخابراتی دارد و معنای آن " دور"، " ازدور"، " ازراه دور" و یا " دور" است ، هم چنان که برخی از مترجمان ما، " تله کمونی کاسیون" را نیز،  تحت اللفظی ، ارتباطات از راه دور ترجمه کرده اند و می کنند و یا اصطلاحاتی چون telework,telecotrol,telecommand,telemedicine,telemeasurment, education,teleconfrencingtele-و غیره را به ترتیب ، کار از دور، کنترل از دور، دور فرمانی، دوراپزشکی،اندازه گیری از راه دور، دور آموزی و گردهمایی از راه دور، معادل سازی می کنند.

آن چه برای بحث ما اهمیت دارد این است که تمامی این اصللاحات ، اشاره به خدماتی داشته و دارند که از رسانه ی تلفن و از زیر ساخت صوتی ویژه ی خدمات تلفنی، استفاده می کنند و مبتنی  هستند بر PSTNیاISDN که هر دو بر شبکه های مداری تلفن استوارند، علت آن نیز این است که زیر ساخت تلفنی، هنوز که هنوز است، قدیمی ترین و گسترده ترین ماشین خودکار ساخته شده توسط بشر روی کره ی خاکی است و تا پیش از ظهور اینترنت، قرار براین بود که تمامی آرزوها و آمال ارتباطی بشر قرن بیستم را براورده سازد. برای مثال ، اگر دو اصطلاحvideo-confrencing  وteleconfrening  را با هم مقایسه کنیم، مشاهده می کنیم که اولی، بر زیر ساخت تلفنی استوار است اما دومی بر شبکه یی اختصاصی یاdedicated که تحقق آن به مراتب گران تر از اولی است.

 

2- پیدایشe

حال با ظهور اینترنت، مدتهاست که تله(tele) و تمامی اصطلاحاتی که با آن می آیند، از رونق افتاده و به جای آن" ئی"
( یعنی حرف انگلیسیe) نشسته است."E" اگر چه نشأت گرفته از " الکترونیک" است اما دیگر استقلال معنایی پیدا کرده و از ریشه ی خود جدا شده است، به این مفهوم که الکترونیک و الکترونیکی، معنای رایج خود را دارد ولی هر اصطلاحی که با"e" شروع می شود به معنای آن است که زیر ساخت ارتباطی آن از نوع اینترنت است! آغازگر این تحول ،email بود که گاه آن را جدا(e-mail) هم می نویسند. در فارسی ِ گفتاری نیز اگر از شخصی بپرسند. آیا شما" میل" دارید؟ به معنای " تمایل" نیست بلکه به معنای آن است که " نشانی پست الکترونیکی شما چیست؟" و یا این که " آیا شما نامه یی از طریق پست الکترونیکی دریافت کرده اید؟"

بعد ازemail ، اصطلاحe-commerce و سپسe-phone پیدا شدند و در اندک زمانی"e" به هر چیزی چسبید و حتی" ئی همه چیز" یاe-everything هم ساخته شد  به طوری که "e" برای خود فرهنگی شد برتر از فرهنگ های شناخته شده! حال " ئی- فرهنگ یاe-culrure با همه ی ید طولانیش در برگیرنده ی همه مظاهر و مصادیق نوین است:

- ئی- سواد یاe-literate برای کسی که قادر است با رایانه و اینترنت کار کند.

- ئی- فراگیری یاe-learning برای خود آموزی از طریق اینترنت.

- ئی- دولت یاe-government برای ارایه ی خدمات دولتی به عموم مردم از طریق اینترنت.

- ئی- بهداشت یا ئی پزشکی معادلe- medicineیاe-health .

- ئی- کتاب یاe-book برای کتابهایی که نه روی کاغذ و نه در هزاران نسخه، بلکه در اینترنت و تنها در یک نسخه نشر می یابند و در دسترس هزاران  میلیون خواننده قرار می گیرند.

- و بسیاری"e" های دیگر.

 

3- رمز موفقیتITU: وفق پذیری!

همانطور که در سال 1932، اتحادیه توانست با ساختن واژه ی جدیدی تمامی دست اندرکاران رشته های مختلف اطلاع رسانی الکترونیکی را دور هم گرد آورد و آن ها را در خود و زیر چتر خود متحد سازد، درنیمه ی دوم دهمین دهه قرن بیستم یعنی پس از سالهای 1995،ITU توانستIETF ، نهاد استاندارد سازی اینترنت را در خود ادغام کند و به دعواها و مرافعه های دوره های گذشته باIETF پایان دهد و به اتفاقIETF به کار استاندارد سازی اینترنت، همگرایی شبکه های سنتی و شبکه های نسل جدید یا

Generation NetworksNext و به اقتصاد نوین(New Economy) بپردازد. امروزه اگر چه هنوزT در نامITU نماد
" تله کمونی کاسیون" است وI، نه اینترنت، بلکه همان" انترناسیونال" صد و پنجاه سال گذشته را نمایندگی می کند اما ماهیت کار و فعالیتITU به کل عوض شده است:

- نخست این کهITU دیگر" بین المللی" نیست بلکه جهانی(Global) است. به عبارت دیگر اگر در گذشته تنها دولت ها می توانستند عضو فعالITU باشند و حق رأی داشته باشند اینک به غیر از دولت ها شرکت های بخشی، شرکت های چند ملیتی و شرکت های فرا ملیتی نیز عضویت فعال درITU دارند و سرنوشت و مسیر حرکت، سرعت حرکت واهدافITU را به همراه اعضای دولتیITU، رقم می زنند.

-ITU اگر در گذشته، به دنبال" خدمت" بود اینک به دنبال" درآمد" یا " ارایه خدمت در ازای کسب خودکفایی مالی" ست و توانسته است منابع مالی جدیدی را برای خود به وجود آورد. به این ترتیب امروزهITU از یک نهاد" ضد انتفاعی" به یک نهاد
" غیر انتفاعی" اما تا حدود زیادی خودکفا، درآمده است.

-ITU اگر درگذشته تنها" توصیه نامه" صادر می کرد اینک به مرتبه " ابر مقررات گذار مقررات گذاران" جهان ارتقا یافته است. درنهایت ودریک کلامITU، به یاری دیدگاه های پیشرفته ومترقی اعضای جدیدش، یعنی به اصطلاحSector- Member هایش، توانسته است خود را با دگرگونی های روزگار ما به خوبی وفق دهد حال بر اعضای دولتی یاState- Member ها به ویژه در کشورهای در حال توسعه است که آنها نیز خود را با شرایط جدید وفق دهند و ازITU بیش از پیش به نفع توسعه منابع نیروهای انسانی خود بهره مند شوند.